Pracodawca ekonomiczny

Coraz więcej polskich firm działa jako podwykonawcy spółek szwedzkich. Wiele szwedzkich firm budowlanych czy IT coraz chętniej sięga po polskich podwykonawców (aczkolwiek nie tylko w tych branżach polskie firmy coraz śmielej działają na rynku szwedzkim). Specyfika realizacji tego rodzaju kontraktów nieraz wymaga fizycznej obecności polskich pracowników na terytorium Szwecji. Inną częstą sytuacją wymagającą fizycznej obecności polskich pracowników na terytorium Szwecji jest działalność firm międzynarodowych, których pracownicy regularnie podróżują pomiędzy poszczególnymi krajami w ramach pracy przy międzynarodowych projektach.

Jednak nie każdy wie, że fizyczna obecność pracowników polskiego przedsiębiorcy na terenie Szwecji może mieć szereg implikacji podatkowych.

Od 1 stycznia 2021 r. do szwedzkiego prawa zostało wprowadzone pojęcie „pracodawcy ekonomicznego”. To duża zmiana, która może mieć ogromna znaczenie dla polskich firm aktywnych na szwedzkim rynku.

Dlaczego wprowadzenie przez Szwecję konceptu pracodawcy ekonomicznego jest istotne?

Zgodnie z ogólną zasadą wprowadzoną umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Szwecją („Umowa”), wynagrodzenia polskich pracowników wykonujących pracę na terytorium Szwecji, powinny zostać opodatkowane w Szwecji. Jednocześnie, powszechnie stosowanym wyjątkiem od tej zasady jest regulacja art. 15 ust 2 Umowy, która przewiduje, iż wynagrodzenia polskich pracowników wykonujących pracę na terytorium Szwecji mogą być nadal opodatkowane w Polsce jeżeli pobyt pracownika na terytorium Szwecji nie przekroczy 183 dni.

Nie wszyscy przedsiębiorcy o tym pamiętają, ale oprócz kryterium 183 dni, są jeszcze kolejne dwa kryteria, które muszą być spełnione, aby zadziałał wyjątek pozwalający na opodatkowanie w Polsce wynagrodzenia polskiego pracownika wykonującego pracę na terytorium Szwecji. W szczególności, wyjątek pozwalający na opodatkowanie wynagrodzenia pracownika w Polsce nie zadziała w przypadku, gdy wynagrodzenie pracownika jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Szwecji. I tutaj właśnie istotny staje się koncept pracodawcy ekonomicznego wprowadzony przez szwedzkiego ustawodawcę. W przypadku bowiem, uznania, że szwedzki kontrahent staje się ekonomicznym pracodawcą polskiego pracownika (pomimo, iż formalnym pracodawcą pozostaje polska firma wypłacająca pracownikowi wynagrodzenie), jedno z kryteriów pozwalających na opodatkowanie wynagrodzenia pracownika w Polsce nie zostaje spełnione (polski przedsiębiorca będzie uznany za wypłacającego wynagrodzenie pracownikowi, działając w imieniu szwedzkiego pracodawcy „ekonomicznego”). W konsekwencji, wynagrodzenie polskiego pracownika wypłacone z tytułu pracy wykonywanej w Szwecji będzie opodatkowane w Szwecji, nawet jeżeli pracownik wykonywał pracę w Szwecji przez okres krótszy niż 183 dni. A to może mieć ogromne implikacje finansowe dla naszego polskiego pracownika.

Kim jest pracodawca ekonomiczny?

W dużym skrócie pracodawcą ekonomicznym będzie podmiot, którego poleceniom i instrukcjom faktycznie podlega pracownik niezależnie od tego kto jest formalnym pracodawcą pracownika. Szwedzkie organy podatkowe będą oceniały powyższe biorąc pod uwagę szereg okoliczności, w tym, kto jest uprawniony do decydowania w kwestiach urlopowych, dyscyplinarnych, kto dysponuje narzędziami pracy pracownika, kto decyduje o zatrudnianiu lub zwalnianiu pracowników. Analizie będą podlegać również postanowienia umów pomiędzy polskimi a szwedzkimi przedsiębiorcami m.in. w zakresie postanowień umownych przewidujących mniej lub bardziej bezpośrednie obciążanie szwedzkiego usługobiorcy kosztami wynagrodzenia polskiego pracownika zatrudnionego przez polskiego usługodawcę.

Co z tego wynika?

W przypadku uznania, że podmiot szwedzki jest pracodawcą ekonomicznym pracownika formalnie zatrudnionego przez polski podmiot, ten polski podmiot stanie się zobowiązany do rejestracji dla celów podatkowych w Szwecji i opłacania w Szwecji podatku dochodowego od wynagrodzenia wypłacanego polskiemu pracownikowi z tytułu pracy wykonywanej w Szwecji (F-skatt). W przypadku braku takiej rejestracji, obowiązek pobrania i zapłaty podatku przechodzi faktycznie na szwedzkiego usługobiorcę, który staje się zobowiązany do zatrzymania 30% kwoty faktury wystawionej przez polskiego usługodawcę.

Co istotne, nie każdy pobyt polskiego pracownika w Szwecji będzie wiązał się z koniecznością spełnienia powyższych obowiązków. Szwedzki ustawodawca wprowadził bowiem wyłączenie dla pobytów w Szwecji nie przekraczających 15 dni z rzędu lub 45 dni w danym roku kalendarzowym.

A co w Polsce?

Obowiązek opodatkowania w Szwecji wynagrodzenia pracownika wypłaconego z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Szwecji, powoduje, iż wyłączone jest polskie opodatkowanie tej części wynagrodzenia pracownika. Może to skutkować dyskusją z polskimi organami podatkowymi, zwłaszcza, że z perspektywy polskich organów podatkowych, polski przedsiębiorca będzie pozostawał wciąż formalnym pracodawcą pracownika. Stąd też, wprowadzenie przez szwedzkiego ustawodawcę konceptu pracodawcy ekonomicznego, wymaga od polskich przedsiębiorców świadczących usługi na terytorium Szwecji przygotowania odpowiednich argumentów do obrony decyzji o opodatkowaniu wynagrodzeń pracowników w Szwecji (co może obejmować również wprowadzenie odpowiednich postanowień do umowy ze szwedzkim kontrahentem).

Co należy zrobić?

Z pewnością wprowadzenie przez szwedzkiego ustawodawcę konceptu pracodawcy ekonomicznego wymusza konieczność bardziej szczegółowej analizy zakresu i sposobu współpracy ze szwedzkimi kontrahentami, w przypadkach, gdzie taka współpraca będzie obejmowała pobyt polskich pracowników w Szwecji.

Z perspektywy szwedzkiej istotne będzie przede wszystkim ustalenie czy i ewentualnie w jakim momencie, szwedzki podmiot stanie się ekonomicznym pracodawcą polskiego pracownika, wymuszając rejestrację polskiego przedsiębiorcy w Skatteverket i opłacanie w Szwecji podatku od wynagrodzeń wypłacanych pracownikom z tytułu pracy na terytorium Szwecji.

Z perspektywy polskiej, niezbędne będzie przygotowanie przez polskich przedsiębiorców argumentacji broniącej decyzji o uznaniu szwedzkiego podmiotu za ekonomicznego pracodawcę polskiego pracownika. Biorąc pod uwagę stanowisko prezentowane przez polskie organy podatkowe w sprawach, gdzie zagraniczny podmiot został uznany za pracodawcę ekonomicznego polskiego pracownika, istotne będzie odpowiednie sformułowanie postanowień umów regulujących współpracę polskich i szwedzkich podmiotów w zakresie mechanizmu obciążania szwedzkich kontrahentów kosztem wynagrodzeń pracowników realizujących usługi na terytorium Szwecji.